ik werd gebeld op een wat ongebruikelijk tijdstip door een van de thuiszorgbureaus via wie ik werk. of ik misschien vandaag nog een nieuwe zou kunnen opstarten. het was zondagmiddag en het betrof een 95 jarige mevrouw met sterke euthanasiewens die niet gehonoreerd werd wegens dementie. de mevrouw kwam gelukkigerwijs in aanmerking voor palliatieve sedatie en dit zou diezelfde middag nog in gang gezet worden.
het was rond 19:00 uur toen ik aan kwam rijden, mijn auto parkeerde en ik naar de deur van het appartementencomplex liep, mijn koffer rollend achter me aan. plots werd ik gebeld door de dochter: “ze is uit bed gevallen en ik krijg haar niet overeind”.
ik zette het op een vaartje en trof mevrouw enigszins verbaasd maar rustig en zonder letsel aan. met zijn drietjes tilden we haar op het hooglaagbed dat die middag was geleverd. ze viel vrij vlot weer in slaap. ze woog nog amper 30 kilo, sterk vermagerd door het verstervingsproces dat ze zich als noodoplossing had toegeëigend. stoppen met eten en drinken om nog enige regie over haar leven te voelen en de rit richting levenseinde te versnellen, nu ‘de goede dood’ geen uitkomst mocht bieden.
iedere 4 uur diende ik het middel toe dat haar in slaap moest houden. de volgende dag, aan het begin van de middag, overleed mevrouw in de opzettelijk veroorzaakte diepe verlaging van het bewustzijn, in liefdevolle aanwezigheid van haar dierbaren. er heerste opluchting dat verder lijden hier bespaard bleef. voor mij was het kort, intensief maar voldoening gevend.
dankbaarheid, iets dat voldoening geeft, ‘gratus’ in het Latijn, in het Engels ‘gratitude’, appreciation’ of ‘being grateful’. een onderwerp dat zo verweven is in mijn werk. ik ervaar, sinds ik mijn levensdoel ontdekte begin 2013, bijna voortdurende dankbaarheid. niet dat ik me er continu bewust van ben, maar het voelt als een grond-aanwezigheid, een stroom waar ik altijd op terug kan vallen.
ik ben dankbaar dat ik dit werk kan en mag doen. dankbaar voor de mogelijkheid iets te kunnen betekenen, al is het maar een kleine handeling die de zwaarte net even wat verlicht, een warme hand op die van de ander, een begripvol knikje wanneer diegene zijn verhaal doet, een afwasje doen dat net even die bezorgde mantelzorger ontlast. dankbaar voor het continue leerproces waarin ik mijzelf leer kennen in de ander.
ik denk dat ik de meeste dankbaarheid voel door de openheid van mijn cliënten en hun naasten. in zo’n korte tijd een wildvreemde over de vloer, in de veiligheid van je eigen omgeving… dat vergt een knop omdraaien. 24 uurszorg is van een soort intimiteit in hogesneltreinvaart. kennismaken, ontmoeten, fysiek verzorgd worden, momenten van schaamte voelen, jezelf overgeven aan dat wat nodig is. uit nood weliswaar maar dat maakt het niet eenvoudiger.
ik voel dankbaarheid dat ik mag zorgen, mag voelen wezenlijk verschil te maken. ik ben dankbaar voor de prachtige levensverhalen, het mij deelgenoot maken van het verdriet, de zorgen, de bedenkingen en overdenkingen, de humor, de twijfels, de boosheid, frustraties en het gelach. dankbaar voor de opluchting, de rust, de hectiek en de stilte. dankbaar voor de machteloosheid, de kracht, de saamhorigheid. dankbaar voor het samen doen, samen zorgen en samen zwijgen. en het verbinden. dankbaar voor de geschiedenis van een heel leven, voor dat wat er in het moment nog is en voor dat wat zich staat te ontvouwen. dankbaarheid voelen voor het mens zijn. voor alles wat het leven biedt. …en dus ook voor alles wat de dood brengt…